شنبه ۲۲ فروردین ۹۴ | ۱۳:۰۲ ۱۰ بازديد
!..پـروسـتات؛ آنچه هر مردي بايد بداند
پروستات، غدهاي به اندازه يك گردوست كه با افزايش سن، حضور خود را به مردان ياد آوري ميكند. اندازه اين غده، بين ۳۰ تا ۵۰ سالگي، تقريبا هر ۴.۵ سال يكبار دو برابر ميشود و مشكلات ادراري براي مردان ايجاد ميكند. سرطان اين غده شايعترين سرطان مردان است.
كسب آگاهي درباره اين غده و دو بيماري شايع آن، بزرگ شدن خوش خيم (BPH) و سرطان پروستات يكي از ضرورتهاي بهداشتي براي مردان است.
پروستات
پروستات، غده اي به بزرگي تقريبا يك گردو (۲۰ تا ۲۵ گرم) زير مثانه قرار دارد و ميزراه (urethra)، مجرايي كه ادرار را از مثانه به بيرون منتقل مي كند، از وسط پروستات عبور ميكند.
كار پروستات ترشح مايعاتي است كه مواد لازم را براي تقويت و تغذيه اسپرم فرام مي آورد و آن را در مقابل مواد موجود در ادرار محافظت كند (مجراي خروج اسپرم و ادرار يكي است).
هفتاد درصد ترشحات مايع مني را پروستات ترشح ميكند.
پروستات با افزايش سن بزرگ ميشود و بويژه از پنجاه سالگي به بعد مردان علائم بزرگي آن را تجربه ميكنند.
اندازه اين غده، بين ۳۰ تا ۵۰ سالگي، تقريبا هر ۴.۵ سال يكبار دو برابر ميشود، اما از آن به بعد سرعت بزرگ شدن پروستات كاهش پيدا ميكند.
بزرگ شدن پروستات به معناي بدخيمي نيست، اما ميتواند به بدخيمي تبديل شود.
بزرگ شدن خوشخيم پروستات (BPH)
مجرايي كه ادرار را از مثانه به بيرون منتقل مي كند، از وسط پروستات عبور ميكند. بزرگ شدن پروستات باعث تنگ يا بسته شدن اين مجرا ميشود و علائم ادراري ايجاد ميكند.
هشتاد درصد مردان تا هفتاد سالگي دچار بزرگي پروستات ميشوند.
بين ۴۰ تا ۵۰ سالگي بزرگي پروستات كيفيت زندگي ۴۰ درصد مردان و بين هشتاد تا نود سالگي كيفيت زندگي نود درصد مردان را تحت تاثير قرار ميدهد.
جراحي براي درمان بزرگي پروستات
- عفونت ادراري مكرر
- دفع خون از ادرار
- بسته شدن مجرا و احتباس ادرار
- سنگ مثانه
- آسيب كليوي به علت انسداد راه ادرار
با اين حال ظهور علائم بزرگي پروستات پيش از ۴۵ سالگي معمول نيست
درمان بزرگي پروستات به ميزان بزرگي و شدت علائم بستگي دارد. وقتي علائم خفيف هستند "انتظار هشيارانه" توصيه ميشود
اين عارضه هميشه به جراحي نياز ندارد و درمان دارويي ميتواند در كنترل آن كاملا موفق باشد. تغيير سبك زندگي هم در درمان اهميت دارد
وقتي فردي تحت درمان دارويي قرار ميگيرد بايد هر شش ماه دوباره تحت بررسي و معاينه قرار گيرد و هر سال بايد اندازهگيري PSA آنتيژن اختصاصي پروستات و معاينه پروستات از راه معقد انجام شود
با اين حال احتمال دارد پس از مدتي درمان دارويي نياز به جراحي پيش بيايد
سرطان پروستات
سرطان پروستات معمولا در مردان مسن رخ ميدهد. در بسياري موارد رشد سرطاني كند است و اميد به زندگي فرد را چندان تحت تاثير قرار نميدهد و حتي ممكن است براي آن درماني در نظر گرفته نشود
اما مواردي هم هست كه بيماري سريع و تهاجمي رشد و گسترش پيدا كند
سلولهاي سرطاني پروستات
مثل تمام سرطانها هر چه بيماري در مراحل اوليه تشخيص داده شود موفقيت درمان بيشتر است، اما درمانهاي فعلي تا حد زيادي موفق هستند و حداقل ميتوانند سرعت پيشرفت بيماري را كم كنند
درمان سرطان پروستات الزاما جراحي نيست و با در نظر گرفتن برخي ملاحظات از جمله سن بيمار و وضعيت تومور (محدود بودن به پروستات يا توسعه آن به بافتهاي اطراف يا اعضاي دورتر) ممكن است نيازي به درمان نداشته باشد، يا با جراحي و پرتو درماني و هورمون درماني درمان شود
تشخيص اوليه با معاينه از راه معقد و اندازهگيري PSA در خون و گاهي سونوگرافي است ولي تشخيص قطعي با نمونه برداري است
PSA
آنتي ژن اختصاصي پروستات در بيماريهاي پروستات بالا مي رود. اين آزمايش بايد براي تمام مردان بالاي پنجاه سال كه انجام آن را درخواست ميكنند انجام شود. بايد در نظر داشت كه بالا بودن PSA لزوماً به معناي سرطان پروستات نيست و در بزرگي خوش خيم پروستات هم ممكن است بالا رود
گاهي بالا بودن PSA اولين نشانه سرطان پروستات است، حتي قبل از ظهور علائم باليني
با اين حال بايد به تمام مردان ۵۰ تا ۶۹ ساله توضيح داد كه اندازهگيري PSA ممكن است فوايد محدودي داشته باشد و حتي شايد باعث تشخيص نابجا، نگران شدن فرد يا درمان نابجا بشود
اندازه گيري PSA در مردان زير پنجاه سال، بالاي ۶۹ سال و كساني كه بعلت بيماريهاي ديگر اميد به زندگي بيشتر از ده تا ۱۵ سال ندارند توصيه نميشود
علائم ادراري ناشي از بيماري پروستات
- باريك شدن جريان ادرار و طولاني تر شدن مدت زمان لازم براي تخليه كامل مثانه
- دير برقرار شدن جريان ادرار، فرد مدتي بايد منتظر بماند تا جريان برقرار شود. علاوه بر اين ممكن است در حين ادرار كردن، جريان ادرار قطع و وصل شود يا براي برقراري ادرار نياز به زور زدن باشد
- نشت ادرار، خروج ادرار بعد از تخليه مثانه كه ممكن است لباس زير را آلوده كند
از عوامل زمينه ساز سرطان پروستات ميتوان به سابقه خانوادگي، نژاد، نوع تغذيه و سيگار اشاره كرد
- تكرر ادرار، فرد بيش از حد معمول نياز به دستشويي و ادرار كردن پيدا ميكند. معمولا اولين علامتي است كه در بيماري پروستات بروز ميكند
- نياز به تخليه سريع ادرار به نحوي كه فرد بايد به سرعت خود را به دستشويي برساند در غير اين صورت ادرار از او خارج ميشود
- تخليه ناكامل مثانه، پس از ادرار كردن فرد احساس ميكند كه مثانهاش كاملا تخليه نشده است حتي اگر بارها به دستشويي برود. گاهي بلا فاصله پس از ادرار كردن، فرد دوباره قادر است ادرار كند
- ادرار شبانه، فرد مجبور ميشود شبها چند بار بيدار شود و به دستشويي برود
هفت سوال اصلي
براي روشن شدن اينكه آيا شواهدي از بيماري پروستات وجود دارد يا نه هفت سوال اصلي وجود دارد
۱- هر چند وقت يك بار اين احساس را داريد كه مثانه تان كاملا تخليه نشده است؟
۲- چقدر برايتان پيش ميآيد كه در فاصله كمتر از دو ساعت دوباره نياز به ادرار كردن پيدا كنيد؟
بطور متوسط سرطان پروستات در ۷۰ تا ۷۴ سالگي تشخيص داده ميشود
۳- چقدر برايتان پيش ميآيد كه در يك بار دستشويي رفتن جريان ادرار شما چند بار قطع و وصل شود؟
۴- چقدر برايتان پيش ميآيد كه نتوانيد براي ادرار كردن صبر كنيد و جلوي خود را بگيريد؟
۵- چقدر برايتان پيش ميآيد كه جريان ادرار شما ضعيف يا باريك باشد؟
۶- چقدر مجبور ميشويد براي ادرار كردن زور بزنيد؟
۷- معمولا در طول شب چند بار براي ادرار كردن از خواب بيدار ميشويد؟
الـلّهُـم اَشـفِ كُـلّ مَـريض
الهـي آميـن